การพัฒนาของเทคโนโลยีพลังงาน ส่งผลให้การใช้ชีวิตประจำวันของผู้คนสะดวกสบายมากขึ้น จากอุปกรณ์เครื่องใช้ไฟฟ้าแบบมีสาย แปรเปลี่ยนมาเป็นแบบไร้สาย หรือที่เรียกว่าอุปกรณ์พกพา ซึ่งถือว่าเป็นอีกขั้นของความก้าวหน้าด้านนวัตกรรมพลังงาน และแบตเตอรี่ลิเธียมไอออนฟอสเฟสมีความเกี่ยวข้องอย่างไร บทความนี้สรุปคำตอบมาไว้ให้แล้ว
ทำความรู้จักแบตเตอรี่ลิเธียมไอออนฟอสเฟส (LiFePO4)
แบตเตอรี่ลิเธียมไอออนฟอสเฟส หรือที่หลายคนเรียกว่า แบตเตอรี่ลิเธียมฟอสเฟส เป็นแบตเตอรี่ขนาดเล็กที่มีความจุสูง ถูกจัดอยู่ในประเภทแบตเตอรี่คุณภาพสูง เนื่องจากสามารถนำกลับมาใช้ใหม่ได้ นิยมนำไปเป็นส่วนประกอบของอุปกรณ์ต่างๆ ที่ต้องใช้พลังงาน ยกตัวอย่างเช่น รถยนต์ไฟฟ้า, โน๊ตบุ๊ค, โทรศัพท์มือถือ, แบตเตอรี่สำรอง หรือโคมไฟฉุกเฉิน เป็นต้น
คุณสมบัติของแบตเตอรี่ลิเธียมไอออนฟอสเฟส (LiFePO4)
คุณสมบัติที่ทำให้แบตเตอรี่ลิเธียมฟอสเฟสได้รับความนิยมสูง คือ ความคงที่ในการจ่ายพลังงาน หรือเรียกง่ายๆ ว่าการจ่ายไฟ ถึงแม้ว่าไฟในแบตเตอรี่จะใกล้หมด แต่ความแรงในการจ่ายไฟก็ไม่มีสะดุด อีกทั้งเมื่อนำกลับมาชาร์จใหม่ สามารถชาร์จเต็มความจุในระยะเวลาอันสั้น สะดวกต่อการใช้งาน
อายุการใช้งานของแบตเตอรี่ลิเธียมไอออนฟอสเฟส (LiFePO4)
อายุการใช้งานของแบตเตอรี่ลิเธียมฟอสเฟสจะขึ้นอยู่กับการใช้งานและการดูแลรักษา โดยเฉลี่ยจะอยู่ที่ประมาณ 1 – 1.5 ปี ข้อควรระวัง ไม่แนะนำให้ซื้อสำรอง เนื่องจากแบตเตอรี่ชนิดนี้มีอายุการใช้งานของตัวมันเอง ไม่ว่าจะใช้งานหรือไม่ใช้งาน สภาพของแบตเตอรี่ก็จะค่อยๆ เสื่อมลงอยู่ดี
วิธีดูแลรักษาแบตเตอรี่ลิเธียมไอออนฟอสเฟส (LiFePO4)
ถึงว่าแบตเตอรี่ลิเธียมฟอสเฟสจะขึ้นชื่อในเรื่องความทนทาน แต่ถ้าดูแลรักษาไม่ถูกวิธี ก็จะทำให้แบตเตอรี่เสื่อมสภาพก่อนถึงกำหนดอายุการใช้งานได้ ซึ่งวิธีดูแลรักษาแบตเตอรี่ลิเธียมไอออนฟอสเฟสมีเพียง 3 ข้อง่ายๆ ดังนี้
1. อย่าใช้จนแบตหมดเกลี้ยง
การที่แบตเตอรี่ไม่มีไฟหล่อเลี้ยง ถือเป็นการเร่งระยะเวลาให้เสื่อมสภาพเร็วขึ้น ไม่แนะนำให้ใช้ไฟจนหมด หากพบว่าแบตเตอรี่ใกล้จะหมด ควรหยุดใช้และนำไปชาร์จไฟทันที
2. เก็บในอุณหภูมิที่เหมาะสม
แบตเตอรี่ถือเป็นแหล่งกักเก็บพลังงาน หากจัดเก็บในอุณหภูมิที่สูงเกินไป หรือมีความชื้นมากเกินไป จะส่งผลให้แบตเตอรี่เสื่อมไวขึ้น ในกรณีร้ายแรง อาจเสี่ยงที่จะเกิดอุบัติเหตุขึ้นได้ ดังนั้นควรเก็บในอุณหภูมิที่เหมาะสม
3. ใช้อุปกรณ์ชาร์จไฟที่ได้มาตรฐาน
แม้ว่าแบตเตอรี่ลิเธียมไอออนฟอสเฟสจะมีคุณภาพสูงเพียงใด แต่ถ้าผู้ใช้งานเลือกใช้วงจรชาร์จไฟที่ไม่มีมาตรฐาน จะทำให้คุณภาพของแบตเตอรี่ลดลงทันที เพราะการชาร์จไฟเข้าแบตที่ถูกต้อง ควรเป็นการจ่ายไฟที่คงที่ เพื่อป้องกันไม่ให้แบตเตอรี่เสื่อมสภาพ
ข้อดีของ LiFepo4
- LiFePO4 เหมาะอย่างยิ่งสำหรับสถานการณ์ที่ความปลอดภัยเป็นสิ่งสำคัญอันดับแรก เนื่องจากมีความเสถียรมากและมีโอกาสน้อยที่จะเกิดความร้อนมากเกินไปหรือติดไฟได้
- โดยทั่วไป แบตเตอรี่ LiFePO4 มีอายุการใช้งานยาวนานกว่าแบตเตอรี่ลิเธียมแบบไตรภาค เนื่องจากสามารถรองรับวงจรการชาร์จและคายประจุได้มากกว่า (มากกว่า 3,000 ครั้ง)
- เหมาะสำหรับการใช้งานที่อุณหภูมิเปลี่ยนแปลงบ่อย เนื่องจากมีความเสถียรที่เหนือกว่าในช่วงอุณหภูมิกว้าง (-20°C-70°C) เมื่อการทำงาน
ข้อเสียของ LiFepo4
- แบตเตอรี่ LiFePO4 อาจต้องใช้ชุดแบตเตอรี่ที่ใหญ่กว่าและแข็งแรงกว่าเพื่อให้ได้ความจุพลังงานเท่ากันกับแบตเตอรี่ลิเธียมแบบไตรภาค เนื่องจากมีความหนาแน่นของพลังงานต่ำกว่า
- มีพลังงานจำเพาะต่ำกว่าเมื่อเทียบกับแบตเตอรี่ลิเธียมแบบไตรภาคขนาด 48 โวลต์